Laten we eerst bekijken wat de term ‘regie’ eigenlijk betekent. De Dikke Van Dale definieert het als de leiding of controle hebben, bijvoorbeeld in het geval van een project, manifestatie of bijeenkomst. Wil jij als spreker de regie houden voor een volle zaal? Pak dan vanaf het begin de leiding en laat er vervolgens geen moment twijfel over bestaan dat de controle bij jou ligt. Dat is relatief eenvoudig als je voor een gewillig publiek staat en alles volgens plan verloopt. Maar hoe ga je om met weerstand of onverwachte situaties?

De regie houden: hoe doe je dat?

Om de controle te krijgen over een volle zaal moet je eerst respect afdwingen. De toehoorders moeten je autoriteit erkennen voordat ze zich door jou bij de hand laten nemen. Bovendien is het belangrijk om te beseffen dat je het respect maar één keer kunt verdienen en dat je het net zo makkelijk weer kunt verliezen. Bouw dus vanaf het begin aan je ethos. Vertel de toehoorders wie je bent en maak ze duidelijk waarom jij de uitgelezen persoon bent om ze dit verhaal te vertellen. Zodra het publiek jou accepteert in je rol als spreker, heb je de regie in handen. Hoe kun je nu de regie houden?

Vasthouden aan je voorbereiding?

Een goede voorbereiding is essentieel om een geslaagde presentatie te geven. Wat precies een goede voorbereiding is verschilt per persoon: de een vindt het prettig een uitgeschreven tekst uit het hoofd te leren terwijl de ander een grondig literatuuronderzoek doet en daar vervolgens vrijelijk over spreekt. ¹ In beide gevallen kan het voorkomen dat je een black-out krijgt.

Je kunt dan de regie houden door flexibel om te gaan met je voorbereiding. Als je de rode draad kwijt bent, geef jezelf dan bedenktijd. Neem bijvoorbeeld een slokje water of creëer interactie door je publiek vragen te stellen. Is daar niet de gelegenheid toe? Leg de toehoorders dan uit wat er aan de hand is, begin opnieuw waar je gebleven was en bedenk dat niemand weet wat je precies had willen zeggen. Het belangrijkste is dat de boodschap overkomt.

Reageren op weerstand en kritiek

Als je te maken krijgt met weerstand of met kritische vragen, is het niet raadzaam direct te reageren. Je kunt beter eerst onderzoeken waar de weerstand of kritiek vandaan komt en het antwoord daarop samenvatten. De kans is groot dat het publiek daar waardering voor opbrengt. ² Uit een psychologisch onderzoek van Michael Norton, hoogleraar aan de Harvard Business School, zijn vragenstellers vaak tevreden met je antwoord als je ze een compliment geeft voordat je de vraag beantwoordt. ³

Volgens twee Nederlandse onderzoekers kun je de kracht van complimenten ook anders inzetten: “Zet een bekende in de zaal die als eerste een vraag stelt en begint met een compliment. Dan is de positieve toon gezet en durft niemand meer kritisch te zijn.” ⁴ Hou jezelf hoe dan ook aan één grondregel: ga als spreker nooit in gevecht met je publiek.

Omgaan met onverwachte situaties

In het boek Pitch! uit 2014 gaan de schrijvers in op onverwachte situaties waar je als spreker mee te maken krijgt. Ze proberen de lezer gerust te stellen: “Mensen ervaren het als herkenbaar als er iets misloopt. Ze vinden het minder erg dan je denkt.” ⁵ Het is een terechte opmerking: de wereld vergaat inderdaad niet als je presentatie niet perfect verloopt.

Een veelgemaakte fout is om persoonlijk in te willen grijpen als er iets misgaat, terwijl het vaak juist de moeite loont om even te wachten en de situatie te analyseren. Wil je de regie houden in een onverwachte situatie? Bewaar je rust en blijf glimlachen. Op die manier voorkom je niet alleen stress bij jezelf, maar ook bij het publiek – zeker als jij vanaf het begin de leiding hebt genomen.

Kun jij de regie houden voor een volle zaal?

Als spreker voor een volle zaal moet je in iedere situatie overwicht en gezag uitstralen. Je kunt de regie houden door flexibel om te gaan met je voorbereiding, bewust te reageren op kritische vragen en ontspannen te blijven als er iets misgaat.

1. Nobbe, F. & Holwerda, N. (2010). Meestersprekers. Over de kunst van het spreken. Den Haag: Sdu, p. 55.
2. Exter, A. van & Willemsen, R. (2014). Pitch! Van elevator tot aanbesteding, Culemborg: Van Duuren Management, p. 95 en 96.
3. Norton, M. & T. Rogers (2010). ‘People often trust eloquence more than honesty‘, Harvard Business Review, geraadpleegd op 16 november 2021.
4. Kuenen, J. en M. Wackers (2012). Presenteren: wat werkt echt en wat echt niet? Onderbouwde adviezen over presentatietechnieken. Amersfoort: Communicatiereeks, p. 147.
5. Exter, A. van & Willemsen, R. (2014). Pitch! Van elevator tot aanbesteding, Culemborg: Van Duuren Management, p. 93.