Dr. Kilian Wawoe werd in 1972 geboren in Nijmegen. Hij studeerde Sociale- en Organisatiepsychologie aan de Universiteit Utrecht. In 2010 promoveerde hij aan de Universiteit van Amsterdam op een onderzoek naar het verband tussen individuele eigenschappen zoals IQ en persoonlijkheid en het toekomstig functioneren in een organisatie. 1 Ook publiceerde hij in 2010 het boek Bonus, waarin hij de bankenwereld van binnenuit beschrijft en bekritiseert. 2
Kilian Wawoe over bonussen en prestaties
In 2014 verzorgde Kilian Wawoe een reeks van vijf colleges bij de Universiteit van Nederland, onder meer over het verband tussen bonussen en prestaties op de werkvloer. Hieronder analyseren we de reeks op grond van vijf criteria: presence, taalgebruik, voordracht, structuur en interactie.
Presence
Op het podium straalt Kilian Wawoe ervaring uit. Hij staat er relaxed bij, kijkt de zaal in en neemt de tijd om zijn verhaal op te bouwen. Zodra hij begint te spreken komt hij in een flow terecht waar hij de toehoorders moeiteloos in meetrekt. Het zijn de eigenschappen van een spreker die zich goed heeft voorbereid, boven de stof staat en erop vertrouwt dat zijn verhaal aanslaat. Hij zou wel zijn charisma een boost kunnen geven door meer te glimlachen en een opener houding aan te nemen.
Taalgebruik
Zoals voor docenten vaak geldt, heeft Kilian Wawoe een vrije presenteerstijl. Hij spreekt ontspannen en spontaan, zonder een ingestudeerde tekst aan te houden. Dat is prettig om naar te luisteren: het is net alsof hij tegenover je zit en een gesprek met je voert. Deze vrije manier van spreken heeft ook een keerzijde, namelijk dat hij op sommige momenten stokt, denktijd nodig heeft en stopwoorden gebruikt. Dat is niet per se erg – het woordje ‘eeuh’ kan zelfs nuttig zijn – maar het gevolg is wel dat hij vrij nonchalant overkomt. Hij zou dat patroon kunnen doorbreken door iets langzamer te spreken af en toe bewust een stilte te laten vallen.
Voordracht
Kilian Wawoe loopt het risico zeurderig over te komen. Dat heeft twee oorzaken. Ten eerste zet hij zijn stem niet bewust in. Hij haalt te hoog adem waardoor hij pieperig klinkt, terwijl zijn timbre beter uit de verf zou komen als hij in overdrive zou spreken. Ten tweede varieert hij te weinig met zijn intonatie, met een monotone woordenstroom tot gevolg. Dat is zonde. Als hij iets meer aandacht aan zijn voordracht zou besteden, dan zouden zijn woorden meer indruk maken en zou de humor beter uit de verf komen.
Structuur
De colleges van Kilian Wawoe zitten ingenieus in elkaar door de manier waarop hij storytelling toepast. Hij vertelt meerdere verhalen die allemaal een ander perspectief bieden op de boodschap die hij wil overbrengen. Die verhalen verbindt hij met elkaar door korte inhoudelijke passages waarin hij deelconclusies trekt. Dat doet hij niet expliciet en dat is ook niet nodig: de colleges zijn organisch genoeg om de rode draad van begin tot eind te volgen.
Het valt op hoeveel tijd hij neemt om zijn verhalen te vertellen. Op ongeveer een derde van de presentatie gaat hij pas over op de inhoud. Die opzet werkt ontzettend goed: de toehoorders luisteren gespannen en zijn dus ontvankelijk voor de informatie die hij ze wil geven. Dat komt niet alleen doordat hij de climax uitstelt en op die manier suspense creëert, maar ook doordat de persoonlijke verhalen herkenbaar zijn voor anderen.
Interactie
Experimenten met vrijwilligers uit de zaal, afbeeldingen en objecten, inventariserende vragen aan het publiek: de colleges van Kilian Wawoe zitten vol interactie en dat maakt ze bijzonder amusant, zeker vanwege de luchtigheid waarmee hij verhalen vertelt, stellingen poneert en conclusies trekt. Humor speelt in de vijf colleges een vitale rol. Ze hebben een luchtige ondertoon doordat ze doorspekt zijn met kwinkslagen.
Daarnaast verwerkt Kilian Wawoe de nodige zelfspot in zijn presentaties. “Ik ben de trotse uitvinder en helaas ook de enige gebruiker van de term het Blaricum-syndroom,” stelt hij bijvoorbeeld voordat hij het verschijnsel bespreekt dat we ons salaris vaak vergelijken met dat van de buurman. Soms zoekt hij met zijn humor de randjes op: zo spreekt hij over de slaaf van de maand als hij het over zijn over-over-overgrootvader heeft, die inderdaad slaaf was. De wijze waarop hij het brengt maakt dat hij ermee wegkomt.
Conclusie
Kilian Wawoe is een rasechte edutainer: hij gebruikt entertainment als middel om zijn educatieve boodschap over te brengen. Dat zorgt ervoor dat zijn colleges van begin tot eind blijven boeien. Hij kan ze naar een nog hoger niveau tillen door meer te glimlachen, zijn stem bewuster in te zetten en te zwijgen als hij nadenkt over zijn formuleringen.
Behoefte aan meer besprekingen? Lees deze analyse over Angèle Reinders!
BRONNEN
- Wawoe, K. (2011) ‘Bonussen en onderpresteerders in het onderwijs‘, geraadpleegd op 1 december 2021.
- Wawoe, K. (2010). Bonus. Een Nederlandse bankier vertelt. Amsterdam: De Bezige Bij.
