Fidan Ekiz werd in 1976 uit Turkse ouders geboren in Rozenburg, onder de rook van Rotterdam. Ze is onder meer bekend van haar correspondentiewerk voor RTL Nieuws, haar columns voor het Algemeen Dagblad en Vrij Nederland en haar optredens als tafeldame bij DWDD. Tijdens het Brainwash Festival van 2018 gaf ze een talk over moslimfeminisme.
Fidan Ekiz over verzet en verzoening
Ekiz neemt haar eigen leven als uitgangspunt. Als Nederlandse vrouw van Turkse komaf heeft ze een diepe band met de moslimgemeenschap, maar is ze groot geworden met de westerse normen en waarden. Vanuit dat perspectief beschrijft ze de #MeToo-discussie en de gevolgen daarvan voor de Arabische wereld. Hieronder analyseren we de talk van Fidan Ekiz op grond van vijf criteria: presence, taalgebruik, voordracht, structuur en interactie.
Presence
In een andere editie van Spreker in de spotlights analyseren we de presentatievaardigheden van Freek Vonk. Wat de fysieke presence betreft is dat zo ongeveer de tegenpool van Ekiz. Waar Nederlands bekendste bioloog het hele podium gebruikt, grote gebaren maakt en nadrukkelijk aanwezig is, neemt Fidan Ekiz plaats op een denkbeeldige stip in het midden van de stage. Vanaf die plek houdt ze met gemak de aandacht op zich gevestigd. Ze straalt rust uit en kijkt met een open blik de zaal in.
Wat haar mentale presence betreft vertoont Ekiz juist veel overeenkomsten met Vonk. Ze wekt bijvoorbeeld evenmin de indruk dat ze een tekst opdreunt. Ze neemt de tijd om haar woorden te kiezen, formuleert scherp en benadrukt belangrijke zaken. Dat doet ze met veel gevoel voor timing, waardoor ze de zaal geboeid weet te houden terwijl ze haar verhaal vertelt.
Taalgebruik
Fidan Ekiz is onmiskenbaar een talig persoon. Ze spreekt keurig Nederlands, formuleert krachtig en bedient zich van de juiste etiketten. Nu en dan gebruikt ze sterke one-liners om haar boodschap kracht bij te zetten. Dat laatste zou ze wel vaker mogen doen, vooral om de zware materie wat beter behapbaar te maken.
Ook zou ze wellicht meer gebruik kunnen maken van brugzinnetjes en signaalformuleringen. Op die manier maakt ze de structuur expliciet en wekt het geheel een wat samenhangender indruk. Haar presentatie is namelijk redelijk complex van aard. Dat is niet per se een probleem, maar het zou de boodschap ten goede komen als ze elk onderwerp met een pakkende kernzin zou afronden.
Voordracht
Een van Ekiz’ grootste kwaliteiten is haar voordracht. Ze heeft een prettig stemgeluid, ze spreekt beheerst en ze zorgt voor voldoende afwisseling in tempo en toonhoogte. Daardoor is het aangenaam om naar haar te luisteren terwijl ze spreekt. Ze plaatst een punt waar dat nodig is en ze bouwt juist wat langere zinnen als daar ruimte voor is.
De kracht van haar voordracht schuilt overigens in de authenticiteit. Ze weet waar ze in gelooft en ze meent wat ze zegt. Dat hoeft ze niet te benadrukken of te overdrijven; er is simpelweg geen twijfel over mogelijk. Dat maakt haar zeer geloofwaardig als spreker. Het verhaal is niet zozeer overtuigend door de inhoud zelf, maar door de manier waarop Fidan Ekiz het brengt.
Structuur
De structuur is het zwaktepunt van deze presentatie. Ekiz geeft namelijk vier talks door elkaar heen. De eerste gaat over Fatima Mernissi, de tweede over verzet versus verzoening, de derde over moslimemancipatie en de vierde over haar jeugd. Daar is niets op tegen, want je kunt prima meerdere kernboodschappen in één presentatie verwerken. Het probleem is echter dat ze de rode draad onvoldoende benadrukt. Daardoor springt ze vaak van de hak op de tak, waardoor je als toeschouwer achterblijft met de vraag wát Ekiz je nu precies wil meegeven.
Daarbij raakt het gedeelte over Fatima Mernissi ondergesneeuwd onder de rest en verzuimt ze de hoofdvraag te beantwoorden. Overigens wordt dit gebrek aan structuur Ekiz niet fataal, getuige de reacties op haar talk. 1 Ze maakt al voldoende indruk met de letterlijke informatie die ze verspreidt. Daarmee zet ze de toeschouwers aan het denken. Misschien is dat wel precies wat ze met deze talk wilde bereiken, aangezien ze het centrale thema ook als vraag geformuleerd heeft.
Interactie
Ekiz geeft geen interactieve talk. Ze zendt haar boodschap de zaal in. Daar is weinig mis mee, zolang je het publiek maar geboeid weet te houden. Doordat ze een actueel verhaal vertelt met een persoonlijk tintje, kan ze ervan uitgaan dat de toeschouwers zich met haar identificeren. Ze doet een beroep op het inlevingsvermogen van de aanwezigen. Desondanks leent deze talk zich wel degelijk voor interactie met het publiek.
Ekiz had de toeschouwers bijvoorbeeld bij het verhaal kunnen betrekken door ze een vraag te stellen. Zo had ze kunnen vragen of het publiek iets wist van de moslimemancipatie die sinds de #MeToo-affaire een boost heeft gekregen. Met zo’n vraag had ze de aanwezigen niet alleen aan het denken gezet, maar ook bij het verhaal betrokken. Gelukkig lijkt Ekiz aan aandacht geen gebrek te hebben, mede door de rust die ze uitstraalt en het zelfvertrouwen waarmee ze op het podium staat.
Fidan Ekiz als spreker in de spotlights
Fidan Ekiz is een technisch begaafde spreker. Hoewel ze aangeeft dat ze niet vaak presentaties geeft, heeft ze zonder meer aanleg voor het sprekersvak. 2 Met een aantal kleine aanpassingen kan ze presentaties van een zeer hoog niveau geven.
Ze heeft bovendien een groot voordeel ten opzichte van anderen: haar charisma. Ze lacht regelmatig, heeft een positieve uitstraling en beschikt over een natuurlijke charme. Als Fidan Ekiz de gelegenheid aangrijpt om meer ervaring op te doen, dan kan ze uitgroeien tot een van de beste sprekers die Nederland rijk is.
BRONNEN
- Fidan Ekiz (2016). ‘Zijn verzet en verzoening te combineren?‘, geraadpleegd op 31 december 2019.
- Fidan Ekiz (2016). ‘Zijn verzet en verzoening te combineren?‘, geraadpleegd op 31 december 2019.
