Het komt altijd op een ongelegen moment: je manager spreekt je aan, vertelt over een evenement dat over een paar dagen plaatsvindt en vraagt je of je ook iets wilt zeggen. “Kom even een speech geven – dat waarderen je collega’s enorm.” Uiteraard kun je dat verzoek afwijzen, maar de dwingende ondertoon zorgt ervoor dat je toch ‘ja’ zegt. Lastig, maar ook een kans om je spreektalent aan anderen te laten zien.

Een speech geven die bijblijft

Ken Davis is een motivational speaker die leeft voor zijn vak: hij geeft regelmatig speeches, presenteert een podcast over spreken in het openbaar en heeft er een boek over geschreven. In dat boek, Secrets of Dynamic Communication uit 2013, legt hij uit hoe je een memorabele speech kunt geven. ¹ Wij bespreken een aantal waardevolle inzichten uit zijn boek.

Focus: de sleutel om een succesvolle speech te geven

Een presentatie is een uitstekend middel om vereenvoudigde versie van de waarheid over te brengen. Het is niet verstandig als spreker te zeer in detail te treden, want daarmee breng je de toehoorders in de war en leid je ze af van je kernpunt. Zoals Davis zegt: “Te vaak bereiden we ineffectieve mitrailleurspeeches voor, in een wanhopige poging om iets – wat dan ook – over te brengen op het publiek. We proberen alles te zeggen, maar we zeggen uiteindelijk niets.” ² Om te voorkomen dat je als spreker met hagel gaat schieten, is het van belang focus aan te brengen.

Kies één onderwerp en een centraal thema

De eerste manier om focus aan te brengen schuilt in je onderwerpkeuze. Stel dat je een speech wilt geven over verduurzaming. Dan kun je voldoende materiaal vinden om een bibliotheek vol te schrijven. Als je een speech van zo’n twintig minuten geeft, is het noodzakelijk om je onderwerp nader af te bakenen. Je kunt je beperken tot drie knelpunten in het duurzaamheidsbeleid van de overheid. Voeg er vervolgens een centraal thema aan toe, zoals ‘de energietransitie kost energie’ of ‘de circulaire economie heeft ruimte nodig’. Zo breng je op meerdere niveaus focus aan, met een kernachtig verhaal tot gevolg.

Schrijf in elk geval de opening en het slot uit

Hoewel niet iedereen het prettig vindt om een uitgeschreven tekst voor te dragen, kan het helpen om een paar kernzinnetjes uit je hoofd te leren. Je kunt bijvoorbeeld beginnen met een pakkende opening, afsluiten met een krachtige uitsmijter en drie of vier oneliners in de kern van je verhaal verwerken. Daarmee trek je de aandacht, houd je het publiek geboeid en zorg je ervoor dat je verhaal blijft hangen bij je toehoorders. Mocht je twijfelen wanneer je deze oneliners in je verhaal moet verwerken, houd dan de plotpunten van Larry Brooks of de piramide van Freytag aan als basisstructuur.

Neem de tijd om jezelf voor te bereiden

Sommige sprekers schrijven een script uit, andere structureren het verhaal globaal en weer andere sprekers improviseren op basis van kernwoorden. Er is geen goede of slechte methode. Je voorbereiding moet je vooral in staat stellen om natuurlijk te spreken. Het is dus zaak om de methode te vinden die voor jou het beste werkt. ³ In het geval van een speech ben je overigens voor langere tijd aan het woord. Om te voorkomen dat je een warrig verhaal vertelt of in uitweidingen vervalt, is het belangrijk om je kernboodschap helder voor ogen te houden.

Richt je tot de toehoorders en betrek ze erbij

Een betrokken publiek is de sleutel tot een succesvolle speech. Je wilt de aandacht van begin tot eind op je boodschap gevestigd houden. Daarom kun je tijdens een speech af en toe personen in de zaal aanspreken, bijvoorbeeld door ze een gesloten vraag voor te leggen. Zorg er dan wel voor dat je de regie in handen houdt. Ook kun je op basis van een grondige doelgroepanalyse je taal afstemmen op je toehoorders of actualiteiten aanstippen die voor je publiek relevant zijn. Hoe sterker het gevoel dat de toehoorders onderdeel zijn van je verhaal, des te aandachtiger ze ernaar luisteren.

Kun jij een boeiende speech geven?

Iedereen kan een boeiende speech geven. Dat klinkt wellicht als een boude bewering, maar met genoeg focus, een grondige voorbereiding en de juiste presentatietechnieken lukt het altijd om het publiek geboeid te houden.

1. Davis, K. (2013). Secrets of Dynamic Communication Prepare with focus, deliver with clarity, speak with power. Nashville: Thomas Nelson.
2. Davis, K. (2013). Secrets of Dynamic Communication Prepare with focus, deliver with clarity, speak with power. Nashville: Thomas Nelson, p. 32-33.
3. Anderson, C. (2018). De TED-methode. De officiële gids voor spreken in het openbaar. Amsterdam: Maven Publishing, p. 131.