Het is niet eenvoudig om als spreker de juiste houding te vinden. Dat komt onder meer doordat er geen eenduidige leidraad is. Het is slim daar niet te lang naar te zoeken, want de wijze waarop je presenteert hangt samen met een aantal factoren die per situatie verschillen. Het gaat niet om een keuze tussen goed en fout, maar om de vraag welke presentatiestijl het effectiefst is. Dat geldt ook voor een vraag waar veel sprekers mee rondlopen: kan ik beter rondlopen of moet ik juist stilstaan?

Rondlopen of stilstaan: een kwestie van congruentie

Een universeel concept in de communicatie is dat van de congruentie. Congruente communicatie houdt in dat de boodschap die je verbaal verkondigt, overeenstemt met de signalen die je non-verbaal verzendt. ¹ Hoe congruenter je communiceert, des te geloofwaardiger je overkomt op anderen.

Situatieafhankelijk

Allereerst hangt de keuze tussen rondlopen of stilstaan samen met de situatie waarin je presenteert. Zo wordt de keuze voor je gemaakt wanneer je een spreekgestoelte moet gebruiken. Als je een speech geeft tijdens een feestelijke gelegenheid, is het eveneens gebruikelijk om op één plek te blijven staan. En ook als je presenteert voor de camera is het slim om niet te veel van plaats te veranderen, aangezien dat een onrustig resultaat oplevert. Maar als je gebruikmaakt van objecten op een podium of van een decor, is het juist logischer om te bewegen en een wisselwerking met de setting te creëren.

Persoonsgebonden

Daarnaast heeft je persoonlijkheid invloed op de wijze waarop je presenteert. Als je normaal gesproken energiek overkomt en graag beweegt, is het slim daar tijdens een presentatie je voordeel mee te doen. Probeer je energie niet te onderdrukken, maar hooguit te kanaliseren. Heb je een minder uitgesproken voorkomen? Pas je spreekstijl daar dan op aan. Ga in het midden van het podium staan en straal rust uit. Het is wel belangrijk om dat met overtuiging te doen. Je wilt immers de aandacht van je publiek op je gevestigd houden.

Rondlopen of stilstaan: wat is gepast?

Voor beide opties valt dus iets te zeggen. Het is geen enkel probleem als je gedurende je presentatie stil blijft staan, zolang je het publiek maar in de greep houdt. Daar slaagt Fidan Ekiz bijvoorbeeld in met deze talk. Niet de spreker, maar de boodschap komt in deze situatie centraal te staan. Maar je presentatie kan minstens zo effectief zijn als je vol energie van de ene naar de andere kant van het podium loopt, terwijl je objecten laat zien en allerlei demonstraties geeft. Die stijl moet wel bij je persoonlijkheid passen, zoals geldt voor een gepassioneerde spreker als Freek Vonk.

Loop jij graag rond of sta je liever stil?

Wil je weten hoe je jezelf moet laten zien aan het publiek? Analyseer de situatie, denk na over je boodschap en houd rekening met je natuurlijke voorkomen. Zo kom je vanzelf tot een presentatiestijl die je in staat stelt congruent te communiceren.

Bronnen

1. Mehrabian, A. en Ferris, S.R. (1967). ‘Inference of attitudes from nonverbal communication in two channels.’ Journal of Consulting Psychology 31 (3), p. 252. ↩︎