Spreken voor een camera vereist andere vaardigheden dan spreken voor een groep. Dat komt doordat je geen contact hebt met je toehoorders. Je kunt ze niet aankijken, je krijgt geen feedback en er is geen mogelijkheid tot interactie, terwijl dat laatste juist helpt om je boodschap overtuigend over te brengen. 1 Je moet andere technieken toepassen om het publiek geboeid te houden, zoals Anna Gimbrère in haar YouTube-filmpjes laat zien. Presenteren voor de webcam levert weer andere moeilijkheden op.
Presenteren voor de webcam: een nieuwe vaardigheid
Professionals die soms al jaren voor groepen staan, moeten sinds de opkomst van online meetings hun boodschap plotseling van achter de computer kunnen overbrengen. En dat is vaak nog lastiger dan voor de camera. Zo is er geen cameraman of -vrouw die je in beeld brengt, maar beschik je wel over een beeldscherm waarop van alles gebeurt. Je krijgt geen feedback van degene die je filmt, maar wel van datgene wat er op je scherm te zien is: de groep, je slides of je eigen hoofd. Deze omstandigheden kun je op verschillende manieren in je voordeel gebruiken.
Tip 1: Bereid jezelf, je software en je apparatuur voor
Een goede voorbereiding is essentieel als je ontspannen wilt presenteren – of je dat nu in het echt of voor de webcam doet. Je kunt krachtige slides ontwerpen, de kernboodschap formuleren en een tekst uitschrijven. Verder is het slim om de software te testen: werkt de communicatietool, zijn de instellingen optimaal en lukt het om je scherm te delen? Check daarna of je internetverbinding stabiel is en of je microfoon, koptelefoon en webcam het doen. Bedenk ook hoe je reageert als er iets fout gaat en hoe je daarover communiceert met de deelnemers.
Tip 2: Neem op een ander apparaat een oefenpresentatie op
Als je wilt oefenen met online presenteren voor de webcam, is het essentieel om te weten hoe je er op andermans beeldscherm uitziet. Je kunt een oefenpresentatie geven achter je computer, terwijl je op je telefoon inlogt als deelnemer en een schermopname maakt. Zo ervaar je zelf hoe je presentatie overkomt op anderen. Let bij het terugkijken niet alleen op je presentatie, maar ook op de compositie, de belichting en het decor. Soms kun je de online presentatie met een paar kleine aanpassingen al een stuk aangenamer en professioneler in beeld brengen.
Tip 3: Begeleid de bijeenkomst gestructureerd
Presenteren voor de webcam heeft één groot voordeel: er is geen ordeproblematiek. Je kunt de microfoons van de deelnemers dempen, waardoor iedereen gedwongen wordt naar jou te luisteren. Dat wil overigens niet zeggen dat er geen chaos kan ontstaan. Ook op afstand hebben luisteraars behoefte aan overzicht, structuur en duidelijkheid. Het is verstandig om voorafgaand aan de presentatie of tijdens de inleiding uit te leggen hoe je de sessie hebt ingericht, wat de kijkers van je kunnen verwachten en welke rol jij ze toebedeelt. Zo zorg je ervoor dat de bijeenkomst gestructureerd verloopt, ook tijdens de interactieve onderdelen.
Tip 4: Kijk niet naar het scherm maar in de webcam
Oogcontact is essentieel tijdens het presenteren, maar voor de webcam is dat niet mogelijk. Je kunt wel de illusie wekken dat je het publiek aankijkt door in de camera te kijken. Dat is makkelijker gezegd dan gedaan, want op je scherm is vaak nuttige informatie te zien, zoals je slides en de gezichtsuitdrukkingen van kijkers. Heeft je computer een ingebouwde webcam? Plaats de kernelementen in je beeld daarbij in de buurt. Heb je een losse webcam? Zet het apparaat dan op een strategische plek neer. Zo zorg je ervoor dat je recht in de camera staart terwijl je op de belangrijkste informatie op je scherm focust.
Tip 5: Focus op een persoon met een sympathieke uitstraling
Mensen die presenteren voor een camera krijgen vaak de tip om tegen een denkbeeldige kijker te spreken. Die tip is ook waardevol als je voor de webcam spreekt, met de kanttekening dat de kijker niet denkbeeldig hoeft te zijn. Je kunt op je eigen computer een deelnemer in beeld brengen die er vriendelijk uitziet of aandachtig luistert. Alle aanwezigen zullen zich aangesproken voelen als je het beeld van de betreffende deelnemer dichtbij je webcam plaatst.
Tip 6: Spreek in korte fragmenten en activeer tussendoor je publiek
Een van de grootste minpunten van het presenteren voor de webcam is het gebrek aan interactie. Een publiek haakt onvermijdelijk af als het zich niet betrokken voelt. Je kunt daar twee maatregelen tegen nemen. Het is ten eerste van belang je verhaal op te delen in stukken van hooguit vijf minuten. Ten tweede is het raadzaam om de kijkers tussen de fragmenten door te activeren. Stel ze bijvoorbeeld een inhoudelijke vraag, geef ze de ruimte om te discussiëren of laat ze reageren in de chatbox.
Kun jij overtuigend presenteren voor de webcam?
Het is niet eenvoudig om overtuigend te presenteren voor de webcam, want de omstandigheden zijn totaal anders dan wanneer je voor een groep staat. Gelukkig zijn er voldoende manieren om een aanvaardbaar niveau te bereiken. Daarbij is het bovenal van belang om te beseffen dat oefening kunst baart.
BRONNEN
- Stephens, G. et al (2010). ‘Speaker-listener neural coupling underlies successful communication’, PNAS, Washington: National Academy of Sciences, p. 25-30. Geraadpleegd op 16 juni 2020.
