In 2021 verscheen Het Presentatiespel, een kaartenset met opdrachten om je presentatievaardigheden te verbeteren. De set is ontworpen door twee universitair docenten die communicatievakken verzorgen. Mensen kunnen nachtenlang wakker liggen van het vooruitzicht te moeten spreken voor een groep. Er is zelfs een officiële term voor deze angst: glossofobie. In ons informatietijdperk is het essentieel een boodschap te kunnen overbrengen op anderen. 1 Het is dus best een probleem als je presenteren lastig vindt. Speciaal voor degenen die zichzelf als spreker willen verbeteren, hebben universitair docenten Maarten van der Meulen en Jolien Strous een handige kaartenset ontworpen: Het Presentatiespel. 2
Het Presentatiespel: theorie, opdrachten en instructies
Het Presentatiespel bestaat uit 72 opdrachtkaarten die onderverdeeld zijn in vier categorieën: Structuur en verhaallijn, Zelfverzekerd spreken, Presentatietechnieken en Vragenronde. Er zijn ook twee instructiekaarten met suggesties om de kaartenset doeltreffend te gebruiken. Hieronder bespreken we Het Presentatiespel in hoofdlijnen.
Veelzijdig en omvangrijk
Het Presentatiespel is een uitgebreide kaartenset met veel perspectieven op de spreekkunst. Van functionele handgebaren tot ademhalingstechnieken en van aandachtstrekkers tot slotzinnen: de kaarten helpen je om jezelf tot in de puntjes voor te bereiden op zakelijke presentaties. Daarbij hebben de ontwerpers nagedacht over effectieve manieren om de kaartenset als spreker of als trainer in te zetten. Je kunt het spel gebruiken als een tool om je presentatievaardigheden gestructureerd en wetenschappelijk verantwoord te ontwikkelen.
Praktisch en gedetailleerd
De ontwerpers hebben een fraaie balans gevonden tussen theoretische kennis en praktische toepassing. Elke kaart bevat een inleidende passage met daaronder een opdracht en soms een lijstje onderwerpen. Ze hebben zich grondig in de spreekkunst verdiept, gezien de uitgebreide bronnenlijst die aan de set ten grondslag ligt. Soms ontbreken de bronverwijzingen echter juist op plekken waar ze waarde zouden toevoegen. Waar komt bijvoorbeeld de kennis vandaan dat ons spreektempo gemiddeld op 130 woorden per minuut ligt? En waarop is de opmerking gebaseerd dat TED-talks van sprekers die veel gebaren maken, beter worden bekeken dan die van sprekers die minder gebaren maken? Dat soort details zouden Het Presentatiespel nog waardevoller maken.
Originele opdrachten
De opdrachten zijn gevarieerd en origineel. Een visualisatie-oefening, een presentatie geven waarin je grote getallen tot de menselijke maat terugbrengt, een presentatie geven voor een groep die aanvallende vragen stelt: het lijken allemaal effectieve methodes om je bewustzijn te vergroten als spreker voor een groep. Soms lijken de opdrachten een tikkeltje overdreven (leren articuleren door te spreken met een kurk tussen je tanden) en soms lijken ze hun doel voorbij te schieten (expres gek doen voor een groep om je minder ongemakkelijk te voelen). Ook verzuimen de ontwerpers om de effectiviteit van de opdrachten aan te tonen. Je moet er als gebruiker van uitgaan dat het werkt. Als je dat voor lief neemt, heb je ruim 72 waardevolle opdrachten om te oefenen met spreken voor groepen.
Georiënteerd op klassieke presentaties
De ontwerpers van Het Presentatiespel definiëren nergens op welk type presentatie ze zich richten en binnen welke context deze wordt gegeven. Het lijkt te gaan om elke situatie waarin iemand spreekt voor een groep. Het is echter een groot verschil om als student een presentatie te geven over een literatuuronderzoek, om als politicus een rede uit te spreken of om als ondernemer je start-up te pitchen voor een groep investeerders. Voor de eerste situatie is Het Presentatiespel een uitstekende kaartenset. Voor andere situaties zouden er best een aantal kaarten aan de set kunnen worden toegevoegd, bijvoorbeeld over beïnvloeding en retorica.
Vooral voor beginnende sprekers
Het Presentatiespel is met name waardevol voor de doelgroep die moeite heeft met presenteren, zoals leerlingen in het basis-, middelbaar en hoger onderwijs. Het grootste deel van de oefeningen dient om een basisniveau te bereiken als spreker. Heb je die technieken al onder de knie? Dan hebben de kaarten weinig nut. Hoewel de ontwerpers suggesties doen om de kaarten te gebruiken voor gevorderde en vergevorderde sprekers, is het onwaarschijnlijk dat ervaren sprekers er veel aan hebben. Die gaan waarschijnlijk liever in op de finesses van storytelling, interactietechnieken en andere manieren om hun impact te vergroten.
Het Presentatiespel: een waardevolle kaartenset
Het Presentatiespel is een waardevolle kaartenset om spreekvaardigheid te ontwikkelen, zowel voor sprekers als voor trainers. Het kan dienen als de basis voor een cursus of als inspiratiebron voor opdrachten, ijsbrekers en improvisatie-oefeningen. Bekijk de website van Koninklijke Van Gorcum voor meer informatie over de kaartenset.
BRONNEN
- Gallo, C. ‘New survey: New Survey: 70% Say Presentation Skills Are Critical For Career Success’, Forbes, 25 september 2014, geraadpleegd op 19 juni 2019.
- Meulen, M. van der & Strous, J. (2021). Het Presentatiespel. Assen: Koninklijke Van Gorcum BV.
