De Publieke Tribune heeft als doel om ‘de wereld van de minister, staatssecretaris, beleidsmaker of bestuurder te confronteren met die van de ervaringsdeskundigen op de tribune.’ Om dat doel te bereiken interviewt Coen Verbraak burgers over persoonlijke ervaringen uit het alledaagse leven. In de vijfde aflevering, ‘Politiek charisma’, schuiven vier gasten bij hem aan om te praten over de rol van charisma in de politieke arena. 1
Charisma als politiek wapen
In het gesprek staat de rol van charisma in de politiek centraal. De gasten zijn voormalig SP-kamerlid Sharon Gesthuizen, spindoctor Kay van de Linde, cartoonist Joep Bertrams en parlementair redactiechef van de NOS Dominique van der Heyde. Beluister de aflevering hieronder.
Drie inzichten uit deze podcast
In deze kennisclip behandelen we charisma als een meetbaar verschijnsel. Dat is niet de wijze waarop de experts het in deze podcast benaderen. Ze bespreken politiek charisma aan de hand van voorbeelden, aangezien charisma niet los te zien is van de personen die charismatisch zijn.
Inzicht 1: charisma is een talent dat je kunt ontwikkelen
Charisma is het talent om mensen via communicatie emotioneel te raken, stelt Kay van de Linde. Dat talent valt niet aan te leren. Als je het hebt, kun je het wel ontwikkelen. Charismatische politici als Neelie Kroes, Pim Fortuyn en Jesse Klaver hebben hard gewerkt om het publiek met hun verschijning in betovering te brengen. Overigens helpt het als je makkelijk spreekt en er goed uitziet, maar dat is niet noodzakelijk en ook zeker niet voldoende.
Inzicht 2: betrouwbaarheid is deels beeldvorming
Veel politici worden charismatischer naarmate ze groeien in hun rol. Zo werd Mark Rutte in zijn beginjaren verguisd om zijn wat suffige voorkomen, terwijl zijn uitstraling later zijn grootste wapen werd. Het imago van opgewekte, vlotte vijftiger hielp daarbij: het zorgde voor positieve beeldvorming rondom zijn persoonlijkheid. Zijn team is er dus in geslaagd zijn ethos op peil te brengen.
Inzicht 3: charisma heeft een houdbaarheidsdatum
Zeker in de politiek heeft charisma een houdbaarheidsdatum. Kiezers voelen zich altijd aangetrokken tot vergelijkbare eigenschappen, zoals betrouwbaarheid of amusementswaarde, maar elke tijd vraagt om andere leiders. Soms zijn kiezers simpelweg toe aan nieuwe gezichten. Veel politici verliezen een deel van hun charisma zodra de volgende generatie aan de deur klopt.
Beïnvloed jij anderen met je charisma?
Charisma is een tamelijk ongrijpbaar fenomeen, ondanks verschillende pogingen om het in een methode te vatten. De vier experts geven treffende voorbeelden, maar slagen er niet in antwoord te geven op de vraag wat politiek charisma precies is.
BRONNEN
- Verbraak, C. (2019). ‘Politiek charisma’, VPRO, geraadpleegd op 7 februari 2021.
