Politiek charisma: wat vier experts erover zeggen

Charisma is een krachtig wapen. Dat geldt zeker voor professionals die als onderdeel van hun werk anderen moeten beïnvloeden, zoals verkopers, managers en politici. In dit artikel bespreken we een uitzending van de podcast De Publieke Tribune. Daarin geven vier experts hun visie op charisma in de politiek.

De Publieke Tribune heeft als doel om ‘de wereld van de minister, staatssecretaris, beleidsmaker of bestuurder te confronteren met die van de ervaringsdeskundigen op de tribune.’ Om dat doel te bereiken interviewt Coen Verbraak burgers over persoonlijke ervaringen uit het alledaagse leven. In de vijfde aflevering, ‘Politiek charisma’, schuiven vier gasten bij hem aan om te praten over de rol van charisma in de politieke arena. ¹

Charisma als politiek wapen

In het gesprek staat de rol van charisma in de politiek centraal. De gasten zijn voormalig SP-kamerlid Sharon Gesthuizen, spindoctor Kay van de Linde, cartoonist Joep Bertrams en parlementair redactiechef van de NOS Dominique van der Heyde. Beluister de aflevering hieronder.

Drie inzichten uit deze podcast

In deze kennisclip behandelen we charisma als een meetbaar verschijnsel. Dat is niet de wijze waarop de experts het in deze podcast benaderen. Ze bespreken politiek charisma aan de hand van voorbeelden, aangezien charisma niet los te zien is van de personen die charismatisch zijn.

Inzicht 1: charisma is een talent dat je kunt ontwikkelen

Charisma is het talent om mensen via communicatie emotioneel te raken, stelt Kay van de Linde. Dat talent valt niet aan te leren. Als je het hebt, kun je het wel ontwikkelen. Charismatische politici als Neelie Kroes, Pim Fortuyn en Jesse Klaver hebben hard gewerkt om het publiek met hun verschijning in betovering te brengen. Overigens helpt het als je makkelijk spreekt en er goed uitziet, maar dat is niet noodzakelijk en ook zeker niet voldoende.

Inzicht 2: betrouwbaarheid is deels beeldvorming

Veel politici worden charismatischer naarmate ze groeien in hun rol. Zo werd Mark Rutte in zijn beginjaren verguisd om zijn wat suffige voorkomen, terwijl zijn uitstraling later zijn grootste wapen werd. Het imago van opgewekte, vlotte vijftiger hielp daarbij: het zorgde voor positieve beeldvorming rondom zijn persoonlijkheid. Zijn team is er dus in geslaagd zijn ethos op peil te brengen.

Inzicht 3: charisma heeft een houdbaarheidsdatum

Zeker in de politiek heeft charisma een houdbaarheidsdatum. Kiezers voelen zich altijd aangetrokken tot vergelijkbare eigenschappen, zoals betrouwbaarheid of amusementswaarde, maar elke tijd vraagt om andere leiders. Soms zijn kiezers simpelweg toe aan nieuwe gezichten. Veel politici verliezen een deel van hun charisma zodra de volgende generatie aan de deur klopt.

Beïnvloed jij anderen met je charisma?

Charisma is een tamelijk ongrijpbaar fenomeen, ondanks verschillende pogingen om het in een methode te vatten. De vier experts geven treffende voorbeelden, maar slagen er niet in antwoord te geven op de vraag wat politiek charisma precies is.

Wil jij leren om anderen te beïnvloeden? Lees onze ultieme presenteergids voor professionals, schrijf je in voor een van onze cursussen of neem rechtstreeks contact op met De Presenteerschool.

Vond je dit een interessant artikel? Laat dan een comment achter en deel de post via social media met je contacten.

Omslagfoto

Omslagfoto: Husky (2018). ‘Plenaire zaal van de Nederlandse Tweede Kamer in Den Haag. Panorama’, geraadpleegd op 7 februari 2021 via https://bit.ly/3cT27mi.

1. Verbraak, C. (2019). ‘Politiek charisma’, VPRO, geraadpleegd op 7 februari 2021 via https://bit.ly/36PQh8N.
2. Minister-president Rutte (2010). ’30/09/10: Fractievoorzitters Mark Rutte (VVD), Maxime Verhagen (CDA) en Geert Wilders (PVV) presenteren het regeer- en gedoogakkoord’, geraadpleegd op 8 februari 2021 via https://bit.ly/2Oa4Jlo.
3. Wijnants, R. (2010). ‘Dominique van der Heyde is een Nederlands journalist bij het NOS Journaal’, geraadpleegd op 8 februari 2021 via https://bit.ly/2OmQQkd.