Je punt maken als je voor een groep staat

Een presentatie kan een uitstekende manier zijn om je boodschap over te brengen op klanten, collega’s of leidinggevenden. Het vergt wel de nodige inspanning om datgene wat je wilt zeggen af te stemmen op de situatie. Een publiek dat naar je luistert heeft nu eenmaal andere behoeften dan, bijvoorbeeld, een collega die een e-mail van je leest. Die specifieke behoeften moet je als spreker vervullen om je toehoorders te bereiken. Je moet dus op een heldere en geloofwaardige manier je punt maken.

Je punt maken in vier stappen

Een succesvolle presentatie begint met een grondige voorbereiding. Je kunt bijvoorbeeld beginnen door je doel te bepalen, je doelgroep te analyseren en de kernboodschap te formuleren. Maar je kunt nog veel meer doen om als spreker je punt te maken. In 2012 publiceerden communicatiedeskundigen Peter Meyers en Shann Nix het boek As We Speak. Daarin geven ze verschillende adviezen om als spreker je punt te maken. ¹ Wij bespreken er vier.

1. Maak maximaal drie punten per presentatie

Het is een retorische wetmatigheid: toehoorders waarderen uitingen die uit drie delen bestaan. Een mooi voorbeeld is de drieslag: een opsomming komt krachtig over als ze uit drie elementen bestaat. ² Als je de kern van je presentatie vormgeeft, kun je die ook in drieën verdelen. Dat maakt de inhoud overzichtelijk voor het publiek. Daarnaast leidt het tot een mooie drieslag als je de inhoud in het slot samenvat – zoals je altijd moet doen. ³

2. Gebruik je stem om de groep te overtuigen

We zijn zo gewend aan onze stem dat we er vaak niet bij stilstaan hoeveel invloed je ermee kunt uitoefenen op anderen. Je kunt als spreker je stem als instrument gebruiken. Dat doe je bijvoorbeeld door bewust met intonatie om te gaan, op de juiste momenten langzamer en sneller te praten en belangrijke informatie te benadrukken. Ook kun je emotie in je stem leggen als je gevoel bij je publiek wilt opwekken. Als je voor een groep staat doe je er goed aan de juiste stemfunctie te kiezen: uit volle borst en met een krachtig stemgeluid, ook wel overdrive geheten.

3. Versterk je woorden met je lichaamstaal

Een groot deel van je boodschap breng je over met je lichaamstaal. Je trekt de aandacht bijvoorbeeld naar je toe met je presence en je ondersteunt je woorden met gebaren. Ook geef je onbewust veel informatie weg met je houding en je bewegingen. Je kunt je boodschap aanzienlijk krachtiger overbrengen als je bewust gebruikmaakt van je lichaamstaal – zeker als je ervoor zorgt dat je non-verbale communicatie aansluit bij je verbale communicatie. ⁴ Op die manier geloven toehoorders sneller wat je zegt.

4. Beantwoord vragen geduldig en ontspannen

Een vragenronde is geen vast onderdeel van elke presentatie, maar in veel situaties kun je vragen verwachten uit het publiek. In dat geval is het verstandig daar bewust mee om te gaan. Je kunt bijvoorbeeld vier stappen volgen om een kritische vraag te pareren. ⁵ Ook kun je de vragen uit het publiek gebruiken om nogmaals je punt te maken. Bouw een bruggetje naar je kernboodschap en benadruk die nadat je de vraag beantwoord hebt. Dat zorgt er niet alleen voor dat de vragensteller zich gehoord voelt, maar ook dat de rest van de zaal beter onthoudt wat je te zeggen hebt.

Kun jij je punt maken als je voor een groep staat?

Het is niet altijd gemakkelijk om kernachtig te spreken. Als je enthousiast bent over een onderwerp, is het verleidelijk om alles te vertellen wat je daarover weet. Dat is lang niet altijd waar je publiek behoefte aan heeft. Probeer je dus altijd tot de kern te beperken als je voor een groep staat en gebruik de gelegenheid om je punt te maken.

1. Meyers, P. en S. Nix (2012). As We Speak: How to Make Your Point and Have It Stick. New York: Simon & Schuster.
2. Heritage, J., & Greatbatch, D. (1986). ‘Generating applause: a study of rhetoric and response at party political conferences’, The American Journal of Sociology, vol. 92, p. 126. Geraadpleegd op 20 februari 2022.
3. Kuenen, J. en M. Wackers (2012). Presenteren: wat werkt echt en wat echt niet? Onderbouwde adviezen over presentatietechnieken. Amersfoort: Communicatiereeks, p. 131.
4. Kuenen, J. en M. Wackers (2012). Presenteren: wat werkt echt en wat echt niet? Onderbouwde adviezen over presentatietechnieken. Amersfoort: Communicatiereeks, p. 19.
5. Exter, A. van & Willemsen, R. (2014). Pitch! Van elevator tot aanbesteding, Culemborg: Van Duuren Management, p. 93-97.