Framing is een retorisch verschijnsel waar bijvoorbeeld politici dankbaar gebruik van maken. Framing houdt in dat je willens en wetens een kader om de waarheid plaatst met de woorden die je kiest en de beelden die je gebruikt. Dat doe je om een deel van de waarheid te benadrukken en een ander deel te verbergen. Zo probeer je te bereiken dat de ontvanger je boodschap op de door jou gewenste manier interpreteert. Er zijn veel voorbeelden van te geven: de asielwet versus de dwangwet, pro-life versus pro-choice en intelligente lockdown.

Intelligente lockdown: vakwerk van de spindoctor

Als media-adviseur heeft een spindoctor veel invloed op de wijze waarop een politicus een boodschap brengt. In dit geval zijn de spindoctors erin geslaagd het overheidsbeleid op een ingenieuze manier te framen. Niet voor niets noemde microbiologe Rosanne Hertzberger de intelligente lockdown onlangs ‘het frame van de eeuw.’ ¹

De drie voordelen van de term intelligente lockdown

Het gebruik van intelligente lockdown werkt op minstens drie manieren in het voordeel van de regering. Bij het online programma Medialogica Kort bespreekt politiek verslaggever Marloes Lemson enkele daarvan. In dit artikel gaan we er uitgebreider op in.

Voordeel 1: het frame is positief

De grote kracht van de intelligente lockdown is de positieve bijklank. De term impliceert dat de overheid goed doordacht beleid voert. Het volk schaart zich daar maar al te graag achter, want wie wil er nou niet intelligent gevonden worden? De vraag of het beleid daadwerkelijk intelligent en goed doordacht is, doet op dat moment al niet meer ter zake. Het frame is dus geslaagd, want dat is precies de vraag die de beleidsvoerders uit de weg willen gaan.

Voordeel 2: het frame is pakkend

Intelligente lockdown wekt niet alleen positieve associaties op, maar ligt ook goed in het gehoor. In het bovengenoemde programma vertelt Marloes Lemson dat het RIVM zelf spreekt over een targeted lockdown, dus een gerichte aanpak, maar dat de medewerkers zichzelf moeten bedwingen om de woordkeuze van de regering niet te gebruiken. Bovendien is de boodschap glashelder. Inmiddels weet iedereen in Nederland en zelfs in de rest van de wereld immers wat we met de term bedoelen.

Voordeel 3: het frame is onweerstaanbaar

De sterkste frames zijn zó goed dat zelfs tegenstanders ze gaan gebruiken. Dat is ook met de intelligente lockdown gebeurd. Na een paar weken oppositie namen de tegenstanders van het overheidsbeleid “al snel genoegen met de ‘intelligente lockdown’ die het kabinet introduceerde, al bevatte die geen van de genoemde voorwaarden.” ² Blijkbaar is de overheid erin geslaagd de Tweede Kamer een waarheid voor te schotelen waar alle partijen zich in kunnen vinden. Dat kan met recht een huzarenstukje genoemd worden.

Gebruik jij de juiste frames voor je boodschap?

Framing is een krachtige manier om de waarheid naar je hand te zetten. Als je erin slaagt deze techniek subtiel toe te passen, dan zul je zien dat je overtuigingskracht toeneemt. Overigens kan een sterk frame niet alleen voorspoed opleveren, maar ook veel schade veroorzaken. Daarom raden wij je aan er verantwoordelijk mee om te gaan.

1. Hertzberger, R. (2020). ‘M‘, KRO-NCRV, 7 april 2020, geraadpleegd op 18 april 2020.
2. Rutten, R. (2020). ‘Wilders en Baudet steunen het kabinet met tegenzin‘, NRC, 1 april 2020, geraadpleegd op zaterdag 18 april 2020.