Niets is zo belangrijk voor een spreker als de toehoorders: het hangt van hen af of je presentatie succesvol is of niet. Wanneer je een presentatie geeft is het dus logisch om na te denken over hoe je kunt inspelen op je doelgroep. Maar ook in andere situaties heb je er als professional baat bij om gesprekspartners, stakeholders en andere betrokkenen te analyseren.

Inspelen op je doelgroep als spreker

De sleutel tot effectieve communicatie is om goed na te denken over je doelgroep en haar behoeften. Die gedachte ligt ten grondslag aan Communicate with Mastery, een boek van schrijver en consultant JD Schramm uit 2020. ¹ Wij leggen je uit welke stappen je kunt zetten om je doelgroep te doorgronden.

1. Denk vanuit je doelgroep

Wil je als spreker je toehoorders ergens van overtuigen of ergens toe aansporen? Dan is het essentieel om je in ze te verplaatsen. Maak dus een grondige doelgroepanalyse, waarbij je in ieder geval de vraag probeert te beantwoorden welke aanleiding je toehoorders hebben om naar jouw verhaal te luisteren. Die analyse geeft je voldoende informatie om je presentatie op je doelgroep af te stemmen. ²

2. Identificeer de problemen

Om in te spelen op je doelgroep moet je weten welke behoeften die mensen hebben. Wil je een app lanceren om boodschappen thuis te bezorgen? Onderzoek waarom je doelgroep het een probleem vindt om boodschappen te doen. Probeer je jouw medewerkers ervan te overtuigen dat ze hun processen flexibeler moeten inrichten? Breng in kaart op welke manier ze last hebben van de huidige processen. Wil je jouw collega’s oproepen om te gaan staken? Achterhaal eerst welke onvrede er heerst. De problemen die je op deze manier identificeert, vormen de basis voor jouw presentatie.

3. Presenteer de oplossingen

Nu je jezelf hebt ingeleefd in je doelgroep en onderzocht hebt welke problemen voor die groep relevant zijn, kun je bedenken hoe je ze gaat overtuigen van jouw oplossingen. Geloofwaardigheid speelt hierbij een fundamentele rol: je publiek moet jou of je organisatie als de autoriteit beschouwen voordat het iets van je aanneemt. Geef dus voorbeelden van situaties waarin jouw oplossingen effectief zijn geweest. Laat bijvoorbeeld recensies zien of toon afbeeldingen van tevreden personen. Wees bovendien concreet. Hoe minder moeite je publiek hoeft te doen om jouw verhaal voor zich te zien, des te groter de overtuigingskracht van je woorden. ³

4. Spreek helder, actief en bondig

Je formuleringen zijn doorslaggevend voor de effectiviteit van je boodschap. Streef ernaar om met je taalgebruik de aandacht van je doelgroep van begin tot eind vast te houden. Voorkom dat je in een content dump vervalt, vermijd passieve zinsconstructies en bouw geen lange zinnen vol jargon. Maak in plaats daarvan je punt door helder, actief en bondig te spreken. Zet af en toe een punt, neem pauzes en laat stiltes vallen. Gebruik af en toe beeldende taal om je verhaal te verlevendigen. Zo geef je de doelgroep de kans om je boodschap voor zich te zien.

Heb jij zicht op je doelgroep?

Je doelgroep bepaalt je succes. Dat geldt zowel voor sprekers als voor professionals die nauw met anderen samenwerken. Met deze vier stappen kun je op een bewuste manier inspelen op je doelgroep.

1. Schramm, JD. (2020). Communicate with Mastery: Speak With Conviction and Write for Impact. New Jersey: Wiley.
2. Schramm, JD. (2020). Communicate with Mastery: Speak With Conviction and Write for Impact. New Jersey: Wiley, p. 48.
3. Schramm, JD. (2020). Communicate with Mastery: Speak With Conviction and Write for Impact. New Jersey: Wiley, p. 115.