Het woord charisma is afkomstig uit het oud-Grieks. Je kunt het op meerdere manieren definiëren. Zo verwijst het in het Nieuwe Testament naar een goddelijke gave. Van Dale definieert de term neutraler als ‘persoonlijke uitstraling’. Doorgaans wordt hieraan toegevoegd dat charismatische mensen een sterke aantrekkingskracht uitoefenen op anderen. Socioloog Max Weber gaat zelfs nog een stap verder: charismatische leiders bezitten volgens hem een revolutionaire macht die hechte structuren kan doorbreken. ¹ Vanwege deze bijna bovennatuurlijke eigenschappen is het voor veel professionals een droom om charismatischer te worden.

De charisma-mythe ontrafeld

In 2013 verscheen het boek The Charisma Myth van Olivia Fox Cabane. ² In dat boek ontkracht de auteur de mythe dat charisma een bovennatuurlijke gave is. Ook beschrijft ze op basis van diverse onderzoeken welke technieken je kunt toepassen om charismatischer te worden. Wij bespreken vijf van die technieken.

1. Ontdek en ontwikkel je eigen charismastijl

We zijn soms geneigd om charisma als een algemene, onpersoonlijke gave te zien. Volgens Fox Cabane is dat een denkfout: “Net zoals er verschillende leiderschaps- en persoonlijkheidsstijlen zijn, zijn er verschillende charismastijlen.” ³ Dat biedt kansen voor wie charismatischer wil worden: een persoonlijke stijl kun je immers ontwikkelen. Een van de stijlen is focus-charisma: daarmee laat je anderen zien dat je bij ze bent en volledig in je opneemt wat ze zeggen. Een andere stijl is visionair charisma. Daarbij ligt de nadruk niet zozeer op jezelf, maar vooral op de visie die je schetst en waarmee je anderen inspireert. Er zijn nog veel meer charisma-stijlen en het ligt aan je persoonlijkheid welke het beste bij jou past.

2. Stem je geest af op je lichaamstaal

“In sommige situaties heeft de wijze waarop we een boodschap overbrengen een veel grotere impact dan de boodschap zelf,” legt Fox Cabane uit. ⁴ Dat geldt zeker voor een boodschap met een emotionele lading, aangezien we emoties grotendeels non-verbaal communiceren. ⁵ Om charismatischer te worden is het dus van belang om je lichaamstaal bewust in te zetten wanneer je een ander wilt beïnvloeden. Pas daarbij de principes van congruente communicatie toe: hoe meer je woorden in overeenstemming zijn met je houding, mimiek en je stemgebruik, des te overtuigender komt je boodschap over.

3. Train je presence om het moment te benutten

Een kernelement van charismatisch gedrag is presence. ⁶ Hoewel presence ook kan verwijzen naar je fysieke aanwezigheid, heeft het begrip in deze context voornamelijk te maken met aandacht. Als je ergens je opwachting maakt, ben je dan ook geestelijk aanwezig? Heb je oog voor anderen? Begroet je ze en knik je ze toe? Luister je actief naar wat ze je vertellen? Dergelijke gedragingen zijn essentieel om charismatisch over te komen.

4. Wees bereid om je in te zetten voor anderen

Een van de fundamenten van charisma is dat je andere mensen zich goed laat voelen over zichzelf. ⁷ Je wilt warmte uitstralen naar andere mensen, zodat zij zich prettig bij je voelen, zich gezien voelen en voor je willen vechten. ⁸ Als je charismatischer wilt worden, moet je je dus leren om onbaatzuchtigheid, weldadigheid en zorgzaamheid uit te stralen. Het is wel van belang dat die elementen van binnenuit komen, want met onze lichaamstaal geven we uitdrukking aan onze gemoedstoestand – of we dat nu willen of niet. ⁹ Bovendien is het pas echt geloofwaardig als je deze warme uitstraling omzet in daden door je in te zetten voor anderen. Op die manier handel je in lijn met het eerste invloedsprincipe van Cialdini: reciprociteit.

5. Zorg voor een positieve eerste indruk

Over het algemeen trekken we ons eigen oordeel niet graag in twijfel. Liever doen we alle mogelijke moeite om ons gelijk te behalen. Het gevolg is volgens Fox Cabane dat je een negatieve eerste indruk wel ongedaan kunt maken, maar daar keihard voor moet werken. ¹⁰ Het is veel efficiënter om een positieve eerste indruk te maken. De sleutel is om de ander het gevoel te geven dat jullie hetzelfde zijn. ¹¹ Zoek naar overeenkomsten, benadruk gelijkenissen en spiegel de lichaamstaal van je gesprekspartner subtiel. Kun je de dresscode achterhalen van het event dat je bezoekt? Pas je kleding daar dan ook op aan.

Wil jij charismatischer worden?

Volgens verschillende onderzoekers is charisma een vaardigheid die je kunt ontwikkelen. Wil jij als spreker en professional charismatischer worden? Dan kunnen de vijf bovenstaande technieken daarbij van pas komen.

1. Dassen, P. (2005). ‘Verbaasd? Terug naar Max Weber‘, De Groene Amsterdammer, nr. 23, geraadpleegd op 5 maart 2022.
2. Fox Cabane, O. (2013). The Charisma Myth. How Anyone Can Master the Art and Science of Personal Magnetism. New York: Penguin.
3. Fox Cabane, O. (2013). The Charisma Myth. How Anyone Can Master the Art and Science of Personal Magnetism. New York: Penguin, p. 100.
4. Fox Cabane, O. (2013). The Charisma Myth. How Anyone Can Master the Art and Science of Personal Magnetism. New York: Penguin, p. 144.
5. Mehrabian, A. (1971). Silent Messages. Belmont: Wadsworth, p. 56.
6. Fox Cabane, O. (2013). The Charisma Myth. How Anyone Can Master the Art and Science of Personal Magnetism. New York: Penguin, p. 18.
7. Fox Cabane, O. (2013). The Charisma Myth. How Anyone Can Master the Art and Science of Personal Magnetism. New York: Penguin, p. 101.
8. Fox Cabane, O. (2013). The Charisma Myth. How Anyone Can Master the Art and Science of Personal Magnetism. New York: Penguin, p. 23.
9. Fox Cabane, O. (2013). The Charisma Myth. How Anyone Can Master the Art and Science of Personal Magnetism. New York: Penguin, p. 26.
10. Fox Cabane, O. (2013). The Charisma Myth. How Anyone Can Master the Art and Science of Personal Magnetism. New York: Penguin, p. 116.
11. Fox Cabane, O. (2013). The Charisma Myth. How Anyone Can Master the Art and Science of Personal Magnetism. New York: Penguin, p. 118.